انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ۋاڭ شيڭرۇي 5 ـ ايدىڭ 22 ـ كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. 5 ـ ايدىڭ 22 ـ كۇنى تۇستەن كەيىن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شۋجيى ما شيڭرۇي، اۆتونوميالى رايوننىڭ ٴتوراعاسى ەركىن تۇنياز ۇرىمجىدە 2025 ـ جىلعى شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنداعى ەلدەردىڭ مەديا سەلبەستىك تالقى مىنبەرىنە قاتىناسۋعا كەلگەن جۇڭگولىق، شەتەلدىك سيلى قوناقتارمەن كەزدەستى. حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ باستىعى يۇي شاۋلياڭ قاتىناستى ٴارى قاتىستى جاعدايلاردى تانىستىردى.
اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، بيڭتۋاننىڭ جىڭۋيى حى جۇڭيوۋ كەزدەسۋگە قاتىناستى.
ما شيڭرۇي جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق كوميتەتى مەن اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى اتىنان سيلى قوناقتاردىڭ كەلگەندىگىن قارسى الدى. ول بىلاي دەدى: شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى “شاڭحاي رۋحىن” جەتەكشى ەتىپ، جاڭاشا حالىقارالىق قاتىناستىڭ ۇلگىسىن ورناتتى. بيىل ــ شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ “جۇڭگو جىلى”. ٴتوراعا شي جينپيڭنىڭ “شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى+” استانا باسشىلار ماجىلىسىندەگى ماڭىزدى باستاماسىنىڭ رۋحىن تياناقتاندىرۋ ٴۇشىن، جاقىندا جۇڭگونىڭ قاتىستى تاراۋلارى مەن شينجياڭ شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنداعى ەلدەر سەلبەستىگىن كۇشەيتۋدى ارقاۋ ەتىپ، كوپ ٴتۇرلى قيمىلدى بىرلەسىپ وتكىزىپ، سۇبەلى جەتىستىككە قول جەتكىزدى. وسى رەتكى مەديا سەلبەستىك تالقى مىنبەرىنىڭ وتكىزىلۋى ٴار ەلدىڭ مەديا دوستىق اۋىس ـ كۇيىسىن جانە ناقتى ىستەر سەلبەستىگىن كۇشەيتۋىن ىلگەرىلەتىپ، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ دامۋىنا تاماشا قوعامدىق پىكىر ەكولوگياسىن ازىرلەيتىندىگى داۋسىز. سوڭعى جىلدارى شينجياڭ جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ شينجياڭدى باسقارۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە ـ ٴدال، جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى، ەسىك اشۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ ورنىقتىلىقتى قورعاۋدىڭ زاڭمەن باسقارىلۋىن، ۇدايىلانۋىن ىلگەرىلەتىپ، حالىق تۇرمىسىمەن تىعىز جاناسىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتىپ، جوعارى دەڭگەيدەگى سىرتقا ەسىك اشۋدى بەلسەنە كەڭەيتىپ، ٴتۇرلى ىستەردە كورنەكتى تابىستارعا قول جەتكىزدى. امەريكاداعى، باتىستاعى كەيبىر كۇشتەر شىندىقپەن ساناسپاي، “زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ”، “ٴناسىل جويۋ” دەگەن سياقتى شىلعي وتىرىكتەردى قاساقانا شىعارىپ، وزدەرىنىڭ “شينجياڭ ارقىلى جۇڭگونى شاۋجايلاۋ” قاسكۇنەمدىگىن جۇزەگە اسىرۋعا ۇرىندى. جۇڭگو، شەتەل مەديالارىنداعى دوستاردىڭ وبيەكتيۆ، ادىلەتتى تۇرعىدا تۇرىپ، ىشكەرىلەي شينجياڭدى تانىپ، شينجياڭدى ٴتۇسىنىپ، حالىقارالىق قوعامعا جۇڭگو شينجياڭىنىڭ اناعۇرلىم كوپ شىنايى بەت ـ بەينەسىن ايگىلەۋىن ٴۇمىت ەتەمىن.
شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ ورىنباسار باس حاتشىسى سوحايل حان مىنانى ٴبىلدىردى: جۇڭگونىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋى بۇكىل دۇنيەنى جالت قاراتقان وراسان زور تابىسقا قول جەتكىزدى. جۇڭگونىڭ شينجياڭى ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدىڭ“ وزەكتى رايونى رەتىندە، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنا مۇشە كوپتەگەن ەلمەن شەكارالاسادى، سوڭعى جىلدارى ٴوزارا اۋىس ـ كۇيىسى، سەلبەستىگى كۇن ساناپ جيىلەپ، وڭىرلىك سەلبەستىكتى ورىستەتۋدىڭ ماڭىزدى كوپىرىنە اينالدى. مەديالار ٴار ەلدىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىندا ماڭىزدى جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ وتىر، جۇڭگو مەدياسى مەملەكەتتىڭ دامۋىنا قىزمەت وتەۋدە بەلسەندى رول اتقاردى. قازىرگى كۇردەلى، اۋمالى ـ توكپەلى حالىقارالىق جاعدايدا شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنداعى ەلدەردىڭ مەديا سەلبەستىگىن كۇشەيتۋى قوعام ٴتارتىبىن اناعۇرلىم ويداعىداي قورعاۋعا، جاراسىمدى دامۋدى ىلگەرىلەتۋگە ٴتيىمدى. ”شاڭحاي رۋحى“ اسا زور قۇنعا يە، ٴار ەلدىڭ ٴوزارا ٴتۇسىنىسۋى مەن قۇرمەت ەتۋىن جەبەۋدە، ورتاق ٴدوپ كەلىپ وتىرعان ماسەلەلەردى شەشۋدە ماڭىزدى رول اتقاردى. شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى جۇڭگو شينجياڭى ارقىلى ٴار ەلدىڭ دامۋى مەن سەلبەستىگىن ونان ارى كۇشەيتۋدى ٴۇمىت ەتەدى.
قازاقستان مادەنيەت جانە ينفورماتسيا مينيسترلىگى ينفورماتسيا كوميتەتىنىڭ، وزبەكستان مەملەكەتتىك اقپارات اگەنتتىگىنىڭ، تاجىكستان “ازيا تەز حابارلارى” مەديا توبىنىڭ، قىرعىزستان “حابار” مەملەكەتتىك اقپارات اگەنتتىگىنىڭ، رەسەي ەڭبەك گازەتىنىڭ قاتىستى ۋاكىلدەرى ٴسوز سويلەپ، مىنالاردى ٴبىلدىردى: شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى ٴوڭىردىڭ حاۋىپسىزدىگىن، ورنىقتىلىعىن جانە گۇلدەنىپ ـ دامۋىن ٴونىمدى جەبەپ، حالىقارالىق ساحناداعى ىقپالى كۇن ساناپ ارتتى. شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى مەديا سەلبەستىگىن كۇشەيتۋگە ايرىقشا ٴمان بەرەدى. وسى رەتكى تالقى مىنبەرىن وتكىزۋ رياسىز، اشىق جانە سىندارلى تالقى ارقىلى قازىرگى حالىقارالىق جاعدايدا وڭىرلىك سيپاتتى شەشۋشى ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ ٴونىمدى جوباسىن تابۋعا پايدالى. وسى رەتكى تالقى مىنبەرى ارقىلى ٴار ەل مەديالارى اراسىنداعى اۋىس ـ كۇيىستى، سەلبەستىكتى ونان ارى تەرەڭدەتىپ، شىندىققا جاناسپايتىن ينفورماتسيالاردى قول ۇستاسا شاۋجايلاپ، ورتاق ينفورماتسيا كەڭىستىگىن قۇرىپ، حالىق تىلەگىنىڭ توعىسۋىن اناعۇرلىم ويداعىداي جەبەپ، اناعۇرلىم ادىلەتتى جانە ورنىقتى حالىقارالىق ٴتارتىپ ورناتۋعا ۇلەس قوسۋدى ٴۇمىت ەتەمىز.
حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باس رەداكتورى سۇي شىشين، شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ورىنباسار باستىعى شي يانچۇن، ورتالىق راديو ـ تەلەۆيزيا باس ستانسياسىنىڭ ورىنباسار باستىعى چي جۋچۋان، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىندەگى جانە حالىق گازەتى مەكەمەسىندەگى، جۇڭگو شەتەل تىلىندە باسىلىمدار شىعارۋ جانە تاراتۋ مەكەمەسىندەگى قاتىستى جولداستار، ورتالىق كاسىپورىندارىنان كەلگەن سيلى قوناقتار، ت.ب كەزدەسۋگە قاتىناستى.
چىن ۋيجۇن، ۋاڭ جيانشين، اۆتونوميالى رايون مەن بيڭتۋاننىڭ قاتىستى ورىندارىنداعى، ورتالىقتىڭ شينجياڭدا تۇراتىن اقپارات مەديالارىنداعى جاۋاپتى جولداستار كەزدەسۋگە قاتىناستى.
(«شينجياڭ گازەتىنەن» الىندى)